Araklı

2024-07-12 17:32:00

Araklı, Trabzon ilinin bir ilçesidir.[2] Batısında Arsin, doğusunda Sürmene ilçeleri ile çevrilidir. Trabzon'un nüfus bakımından en büyük 3. ilçesi konumundadır.

Etimoloji
Mevcut ismin kayıtlara geçmiş en eski formu 15. yüzyıla ait bir Trabzon İmparatorluğu belgesinde "Herakleia" şeklinde ve Sürmene bandonuna bağlı bir köyün adı olarak geçer.[3]

Herakleia isminin 626 yılında Trabzon’da bulunduğu bilinen Doğu Roma İmparatoru Herakleios ile ilgili olduğu düşünülmektedir. Sasani Seferlerinden sonra Sourmaina (Sürmene) yakınlarında Herakleia (Ηρακλεια) adlı yerleşim yerinin kuruluşu gerçekleşmiştir. Bizantolog Anthony Bryer, Herakleios’un 626 yılında tarihi Sürmene yerleşiminde konaklarken eşi Martina’dan olan oğlu Heraklonas’ın burada doğduğunu ve Herakleia isminin de buradan geldiğini iddia etmiştir.[4] 1830-1832 yılları arasında Fransa konsolosu olarak Trabzon’da görev yapan Victor Fontanier ise Araklı’dan Héraclée adıyla bahsetmiştir.[5] Araklı adının Arakale kelimesinden bozularak üretildiği de iddia edilmektedir.[6]

Gerçekte Araklı isimlendirmesi, Trabzon İmparatorluğu'nun son dönemine ait resmi kayıtlarda "Herakleia" olarak görünen köyün adının, Osmanlı döneminde, aynı bölgede yoğunlaşmış şarap ve rakı üretimine de atfen, halk etimolojisi yolu ile "Arak-lı" olarak yakıştırılması ile ortaya çıkmıştır. Dönüştürülen bu ismin kökü olan Arak genel olarak damıtılmış içkileri, özelde ise rakıyı ifade eden Osmanlıca bir terimdir.